Shkollat në shtetet e pasura po bëjnë përparime të dobëta. Ato duhet t’u rikthehen bazave, argumenton Mark Johnson, shkruan The Economist
Edhe përpara se pandemia Covid-19 të nxirrte me miliona fëmijë nga klasat, shkollat në të gjithë Amerikën ndodheshin në vështirësi.
Për 50 vjet, vendi ka gjurmuar ecurinë e nxënësve në lëndët matematikë dhe lexim, nëpërmjet Vlerësimit Kombëtar të Përparimit Arsimor, një sërë provash që nganjëherë quhen “Karta e Raportit të Kombit”.
Për shumicën e këtyre pesë dekadave, rezultatet janë përmirësuar vazhdimisht. Por ato mbetën në vend në fillim të viteve 2010. Deri në vitin 2020, rezultatet e provimeve kishin filluar të binin.
Rezultatet e provave në shumë shtete të tjera të pasura, tregojnë gjithashtu prirje të zymta. Për dy dekada, analistët në grupin OECD, një klub i formuar nga shtete kryesisht të pasura, u kanë kërkuar 15-vjeçarëve në dhjetëra vende, që të japin disa provime për atë që njihet si Programi për Vlerësimin Ndërkombëtar të Studentëve (PISA).
Në vitin 2018, këto provime zbuluan se një 15-vjeçar i zakonshëm në vendet e OECD-së nuk ishte aq i aftë në matematikë, lexim apo shkencë sa në fillim dhe në mes të viteve 2000 (shih grafikun).
Në shkencë dhe lexim, rezultatet e nxënësve vazhduan të rriteshin përkatësisht deri në vitet 2009 dhe 2012, dhe pastaj nisën të binin. Në matematikë, ranë në një masë më të madhe. Dhe kjo pavarësisht se shpenzimet për nxënës u rritën.
PISA nuk është burimi i vetëm i disponueshëm i të dhënave të testeve ndërkombëtare. Provimet e organizuara çdo disa vjet nga Shoqata Ndërkombëtare për Vlerësimin e Arritjeve Arsimore, me seli në Holandë, ndonjëherë nxjerrin rezultate më pozitive.
Sidoqoftë, ato tregojnë se në një numër shtetesh të pasura, rezultatet e nxënësve, ose nuk kanë ndryshuar fare, ose kanë rënë në vitet para pandemisë.
Një grup të dhënash i publikuar vitin e kaluar nga ekonomistët Nadir Altinok dhe Claude Diebolt, përmbledh rezultatet nga një sërë testesh ndërkombëtare, në një përpjekje për të skicuar rrugën që kanë ndjekur sistemet kombëtare të shkollave me kalimin e kohës.
Shifrat tregojnë se cilësia e shkollimit në 20 shtete të pasura, u rrit shpejt në vitet 1980 dhe 1990, por që atëherë ky përparim ka rënë.
Problematika
Problemi nuk është se përmirësimi është dukur i pamundur. Në vitet e fundit, disa nga sistemet më të mira shkollore në botë kanë vazhduar të zhvillohen.
Në Singapor, adoleshentët e të cilit mundën gjithë të tjerët në raundin e fundit të testeve të PISA-s në vitin 2022, rezultatet e nxënësve u rritën edhe gjatë pandemisë.
Por yje të tillë në rritje në Azi bëjnë kontrast me sistemet perëndimore që po bëjnë pak përparim ose, në disa raste, janë në rënie të rrezikshme.
Në dekadën e fundit, një nga shtetet ku është vënë re një rënie shumë e theksuar e rezultateve të nxënësve, është Finlanda, e cila dikur mbahej si një reformatore e madhe në arsim, ndërsa tani duket shumë më e zakonshme.
Shtete të tjera të OECD-së që duket se po bëjnë hapa mbrapa, përfshijnë Francën, Gjermaninë, Holandën dhe Zelandën e Re (shih grafikun).
Përparimi i dobët akademik i nxënësve në këto vende, mund të shpjegohet nga dy faktorë kryesorë.
Së pari, nxënësit po ndryshojnë në disa mënyra që e kanë bërë më të vështirë që shkollat të mundësojnë përmirësime. Shkollave u është dashur të bëjnë më shumë përpjekje vetëm për të ruajtur të njëjtin rezultat akademik.
Rritja e emigracionit mund të jetë një arsye. Në Gjermani, për shembull, përqindja e adoleshentëve që janë emigrantë të brezit të parë ose të dytë, u dyfishua midis viteve 2012 dhe 2022, nga 13% në 26%.
Rritje të mëdha emigracioni ka pasur edhe në Britani, Austri dhe Zvicër. Të sapoardhurit janë zakonisht më të varfër se bashkëmoshatarët e tyre dhe kanë më shumë gjasa të flasin një gjuhë të huaj në shtëpi.
Gjithashtu, goditjet e mëdha ekonomike të dy dekadave të fundit, po rëndojnë mbi të mësuarit.
Në vitet pas krizës së madhe financiare, përqindja e fëmijëve në varfëri relative (pra, ata që u përkasin familjeve me më pak se gjysmën e të ardhurave mesatare), u rrit në 20 shtete anëtare të OECD-së ku disponoheshin të dhëna të tilla.
Deri në vitin 2018, kishte ende 13 shtete (nga 33 gjithsej) me nivele të varfërisë që ishin më të larta se dhjetë vite më parë.
Fëmijët mësojnë më pak nëse janë të sëmurë ose të uritur, ose për shkak të problemeve familjare, mund të mos marrin dot pjesë në çdo mësim.
Fëmijët që mbeten mbrapa me mësime, si rezultat i vështirësive të tilla, mund të dështojnë në shkollë, edhe nëse financat e prindërve të tyre përmirësohen.
Ju lutem hiqni celularët
Një tjetër problem është rritja e ankthit dhe problemeve të tjera të shëndetit mendor te fëmijët.
Në vitin 2022, rreth 18% e adoleshentëve e vlerësuan kënaqësinë e tyre nga jeta, në shkallën katër ose më pak nga dhjetë, sipas të dhënave nga OECD-ja.
Kjo shënon rritje të përqindjes së pakënaqësisë, krahasuar me 11% në vitin 2015.
Shpesh fajësohen mediat sociale, por të dhënat nuk e vërtetojnë ende këtë teori. Një argument më i fortë mund të jetë se ekranet po ndikojnë në studimet e nxënësve.
Më shumë se 60% e nxënësve në vendet e pasura thonë se celulari ose tableti, ndonjëherë i shpërqendron gjatë mësimeve në shkollë.
Nxënësit që raportojnë se shpenzojnë shumë kohë duke u marrë me pajisjet celulare në shkollë, kanë rezultate më të dobëta akademike se nxënësit e tjerë në testet ndërkombëtare.
Shpjegimi i dytë lidhet me politikanët, të cilët janë akuzuar se kanë shpërfillur themelet e arsimit dhe se kanë ndjekur reforma të gabuara.
Rritja e standardeve në shkolla është një detyrë më e ndërlikuar sesa nxitja e përmirësimeve në shumicën e fushave të tjera të politikës publike, thotë Montse Gomendio, ish-ministër arsimi në Spanjë.
Problemet e politikave të shkollimit janë më të theksuara dhe “asimetrike” sesa në sferat e tjera të qeverisjes. Nxënësit dhe familjet e tyre nuk janë të organizuar.
Kjo e bën më të lehtë që sindikatat e mësuesve t’u bëjnë qëndresë ndryshimeve, për shembull, për trajnimin dhe vlerësimin e mësuesve me synimin për të rritur rezultatet shkollore të nxënësve.
Ndërkohë, udhëheqësve politikë u kërkohet të shpenzojnë kapital politik për ndryshime që mund të mos japin fryte për vite me radhë.
Pengesa të tilla janë më pak të frikshme kur shkollimi shihet me prioritet të lartë nga një shtet. Sidoqoftë, në vendet e pasura, kjo nuk është më aq e zakonshme sa dikur.
Për shembull, në fillim të viteve 2000, performanca e dobët e Gjermanisë në testet ndërkombëtare çoi në një furi që shkaktoi ndryshime, dhe në vitet që pasuan, rezultatet e testeve u rritën përsëri.
Por në dekadën e fundit, ato kanë rënë përsëri dhe këtë herë publiku ka treguar shumë më pak interes, argumenton Ludger Woessmann, ekonomist në Universitetin Ludwig Maximilian të Mynihut.
Zhvillimi i trurit është mënyra më e besueshme për të nxitur rritjen ekonomike
Në disa sisteme, “inflacioni” i notave mund të ofrojë siguri të rreme. Në vitin 2019, mesatarja tipike e notave të një nxënësi amerikan në shkollë të mesme ishte 3.11, nga 2.94 dy dekada më parë.
Një studim i fundit, i cili këqyr provimet e pranimit në kolegj, tregon se midis viteve 2010 dhe 2021, performanca në provime ra, edhe pse notat që jepnin mësuesit u rritën.
Shkollat u bënë më bujare gjatë pandemisë. Në klasat amerikane, nxënësit po marrin pothuajse të njëjtat nota si në vitin 2019, edhe pse askush nuk e vë në dyshim se për shkak të ndërprerjeve të pandemisë, nxënësit kanë mbetur mbrapa.
Përparimi i ngadaltë në arsim po shkakton kosto të mëdha. Rreth një e katërta e nxënësve 15-vjeçarë në vendet anëtare të OECD-së nuk kanë aftësitë bazë në matematikë, lexim dhe shkencë, sipas standardeve të vendosura nga PISA.
Kjo do të thotë se 16 milionë adoleshentë kanë vështirësi me detyrat që përfshijnë numërimin ose nxjerrjen e kuptimit nga tekste bazë.
Një sërë kërkimesh tregojnë se zhvillimi i trurit është mënyra më e besueshme dhe më e qëndrueshme për të nxitur rritjen ekonomike të vendeve.
Disa vite më parë, profesori Woessmann dhe ekonomisti Eric Hanushek në Stanford, matën përfitimet që mund të merreshin nga rritja e aftësive matematikore dhe shkencore në fuqinë punëtore, me një sasi të barabartë me rreth 25 pikë në testet e PISA-s (përafërsisht hendeku që ndan adoleshentët amerikanë nga ata britanikë në rezultatet e matematikës).
Ata zbuluan se kjo do të rriste me gjysmë pikë përqindje rritjen vjetore të PBB-së në vendet e pasura.
Dhe analistët parashikojnë se nëse një shtet do të fillonte të nxirrte të rinj më të zgjuar në vitin 2030, ai do ta mbyllte shekullin me një ekonomi rreth 30% më të madhe.
Sistemet shkollore duhet të ndryshojnë. Sa më gjatë të presin, aq më të vështirë do ta kenë për t’u rigjallëruar.
Në Amerikë, lodhja me reformën arsimore i shkurajon fondacionet dhe filantropët që të investojnë në eksperimente premtuese.
Njerëzit priren gjithnjë e më shumë të shpërfillin lajmet e këqija, ose e bindin veten se metodat për të matur përparimin, janë diskriminuese kundër grupeve të veçanta të fëmijëve.
Ide të reja për të cilat ka pak prova fitojnë mbështetje, ndërsa ndreqjet e nevojshme por më të mërzitshme, shpërfillen. Për t’i dhënë fund stanjacionit të shkollave, nevojiten reforma më realiste dhe të volitshme./ Monitor
Tendenca
Përparimi i ngadaltë në arsim po shkakton kosto të mëdha. Rreth një e katërta e nxënësve 15-vjeçarë në vendet anëtare të OECD-së nuk kanë aftësitë bazë në matematikë, lexim dhe shkencë, sipas standardeve të vendosura nga PISA. Kjo do të thotë se 16 milionë adoleshentë kanë vështirësi me detyrat që përfshijnë numërimin ose nxjerrjen e kuptimit nga tekste bazë
NDIQE LIVE “PANORAMA TV” © Panorama.al Burimi informacionit @Panorama.al: Lexo me shume ne :bota sot www.botasot.co
