Gjykata Ndërkombëtare Penale (ICC) lëshoi sot urdhër-arrest ndërkombëtar për kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu dhe ish-ministrin e Mbrojtjes Yoav Gallad, duke i akuzuar ata për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.
Ky vendim vjen pas muajsh hetimesh intensive dhe presionit diplomatik në lidhje me veprimet e Izraelit në Gaza gjatë periudhës nga tetori 2023 deri në maj 2024.
Një urdhër arresti u lëshua gjithashtu për Mohammed Deif, një komandant i Hamasit, megjithëse ushtria izraelite tha se ai u vra në një sulm ajror në Gaza në korrik.
Sipas deklaratës së Gjykatës, ka prova të arsyeshme që sugjerojnë se Netanyahu dhe Gallad me dashje dhe me vetëdije privuan popullsinë civile të Gazës nga sendet e nevojshme për mbijetesën e tyre, si ushqimi, uji, ilaçet, karburantet dhe rryma elektrike.
Aktgjykimi përfshin gjithashtu akuza për akte të shkatërrimit të infrastrukturës bazë, të cilat thuhet se kanë kontribuar në krizën humanitare në rajon.
Izraeli kishte paraqitur dy kundërshtime ndaj juridiksionit të GJNP-së, të cilat Gjykata i hodhi poshtë. Në vendimin e saj, GJNP-ja theksoi se “pranimi i juridiksionit të Gjykatës nga Izraeli nuk kërkohet, pasi Palestina e ka njohur juridiksionin e GJNP-së në nivel territorial”. Ky vendim forcon ndikimin e Palestinës në proceset ndërkombëtare dhe krijon një precedent për raste të tjera që përfshijnë shkelje të të drejtave të njeriut në rajon.
Akuzat dhe reagimi ndërkombëtar
Aktakuza përfshin pretendime për veprime të qëllimshme që çojnë në një krizë humanitare në Gaza, duke përfshirë ndërprerjen e gjerë të shërbimeve thelbësore dhe pengimin e ndihmës humanitare. ICC thekson se këto veprime mund të përbëjnë një strategji presioni ndaj qytetarëve dhe organizatave palestineze që veprojnë në rajon.
Organizatat ndërkombëtare të të drejtave të njeriut e kanë mirëpritur tashmë vendimin e ICC-së, duke theksuar nevojën për llogaridhënie në rastet e shkeljeve të së drejtës ndërkombëtare. Në të njëjtën kohë, shumë qeveri po shqyrtojnë se si t’i përgjigjen këtij zhvillimi të ri, ku disa që shprehin shqetësime për implikimet e mundshme diplomatike dhe gjeopolitike.
Qëndrimi i Izraelit
Kryeministri izraelit dhe ish-ministri i mbrojtjes ende nuk kanë dhënë deklarata zyrtare për vendimin, por priten reagime të forta nga Tel Avivi. Izraeli ka refuzuar në mënyrë të përsëritur legjitimitetin e ICC-së, duke pretenduar se veprimet e tij janë të motivuara politikisht dhe kanë për qëllim minimin e sovranitetit të shtetit të Izraelit.
Lëvizjet e radhës
Ky vendim i hap rrugën presionit të mëtejshëm ligjor dhe diplomatik ndaj Izraelit. ICC mund të kërkojë bashkëpunimin e shteteve anëtare në zbatimin e urdhërarresteve, të cilat do ta ekspozojnë Izraelin ndaj presionit kritik ndërkombëtar.
Në të njëjtën kohë, ky rast mund të jetë një pikë referimi për qasjen e Gjykatës ndaj konflikteve që përfshijnë zonat e luftës dhe krizat humanitare.
