NGA BESIM NDREGJONI 
Dje Ismail Kadareja, në orët e para të mëngjesit nuk u zgjua nga gjumi të shkruante letërsi, por kaloi në botën e amshuar, duke u ndarë nga kombi që e deshi dhe e nderoi në pediastin botërorë duke e renditur letërsinë shqipe në elitën e letërsisë botërore. Ky shqiptar i madh nuk do të jetë fizikisht pranë nesh, miqve, kundërshtarëve, elitës së fjetur shqiptare, ai shkoi tek Nënë Tereza, tek At Gjergj Fishta, tek Havzi Nela, tek At Zef Pllumi e Vilson Blloshmi. Kombin e tij e la të pasur me letërsinë e tij, që ka një emër botëror: Letërsia Kadare! Letërsia shqipe do të nderohet në botë siç është nderuar me emrin tënd të pavdekshëm, mijëra të persekutuar politikë në kohën e diktaturës merrnin frymëzim për të jetuar e përballuar vuajtjet me letërsinë tënde, ti fizikisht ike, por ti je pranë nesh çdo ditë se veprat e tua letrare janë të pavdekshme.
TĂ« shprehesh pĂ«r ju, Kadare i madh, Ă«shtĂ« shumĂ« e vĂ«shtirĂ«, por njohja me ju nĂ« vitet e pluralizmit ma bĂ«jnĂ« tĂ« lehtĂ« tâi shkruaja kĂ«to fjalĂ« zemre nga njĂ« antikomunist, qĂ« pati fatin tâju takojĂ« dhe tĂ« bisedojĂ« me ju dhe tâju kishte nĂ« krah pĂ«r dĂ«nimin e krimeve tĂ« komunizmit. Je i vetmi intelektual shqiptar, qĂ« nuk ishe traumatizuar nga komunizmi, por nuk u pajtova gjatĂ« tri dekadave me politikĂ«n antishqiptare, qĂ« nuk i dĂ«noi krimet e komunizmit, pĂ«rshĂ«ndetja e juaj nĂ« 20-vjetorin e Havzi NelĂ«s, kur dĂ«nonit me forcĂ«n e argumentit se âPoeti Ă«shtĂ« i qetĂ« nĂ« botĂ«n e amshuar, por a Ă«shtĂ« e qetĂ« shoqĂ«ria shqiptare mbas varjes tuaj poetâ. Apo kur dĂ«nonit politikanĂ«t postkomunistĂ« nĂ« atĂ« pĂ«rshĂ«ndetje âKĂ«shtu ishte kohaâ dhe kĂ«rkonit me çdo kusht tĂ« jepnin llogari xhelatĂ«t qĂ« i kryen ato krime. Ti, miku im, u trondite kur u njohje me statistikĂ«n e krimeve tĂ« komunizmit me vrasjet, burgimet, internimet, zhdukjen e kufomave dhe mĂ« shkruanit âShqipĂ«ria nuk mund tĂ« shkojĂ« nĂ« EuropĂ« pa i dĂ«nuar krimet e komunizmitâ.
Ishe i vetmi qĂ« deklarove publikisht mbĂ«shtetjen tuaj pĂ«r dĂ«nimin e krimeve tĂ« komunizmit dhe nuk iu bashkove korit tĂ« âashtuquajtur intelektual e akademikâ qĂ« iu bashkuan gjatĂ« kĂ«tyre 34 vitet heshtjes dhe pĂ«rçmimit antishqiptar tĂ« pushtetit dhe forcave politike qĂ« sundojnĂ« ShqipĂ«rinĂ« dhe nuk flasin apo tĂ« dĂ«nojnĂ« krimet e komunizmit, sot e le ShqipĂ«rinĂ« nĂ« njĂ« agoni trishtuese komuniste. Do tâi mungosh elitĂ«s sĂ« kombit, shqiptarĂ«ve, nuk do tĂ« kenĂ« fizikisht mendjen tĂ«nde tĂ« ndritur, letĂ«rsia botĂ«rore do tĂ« ketĂ« njĂ« mangĂ«si tĂ« madhe pa ju. Atdheu humbi gjeniun e mendjendritur tĂ« letĂ«rsisĂ« shqipe. Sot Kosova, Shkupi, Ulqini, Presheva, ĂamĂ«ria janĂ« nĂ« ditĂ« zie pĂ«r ty, o korifeu gjenial i shqiptarisĂ«. Por siç nderohet Homeri nĂ« shekuj, ashtu do tĂ« nderohet vepra e jote, o shqiptari i pavdekshĂ«m, Ismail Kadare. Atdheu vajton pĂ«r birin e saj, por vepra e tij ndriçon pĂ«r jetĂ« nĂ« tokĂ«n SkĂ«nderbeut. NgushĂ«llimi im pĂ«r HelenĂ«n, bashkĂ«shorten dhe bashkĂ«luftĂ«taren e denjĂ« pĂ«r ju, pĂ«r vajzat dhe nipĂ«rit e mbesat Ă«shtĂ« qĂ« tâi paraqes publikut dy pĂ«rshĂ«ndetje tĂ« Isamil KadaresĂ«, drejtuar antikomunistĂ«ve dhe ish-tĂ« burgosurve dhe tĂ« pĂ«rndjekurve politikĂ«:
NGA ISMAIL KADARE
Po ju dërgoj mesazhin tim të solidaritetit, për përkujtimin e poetit martir Havzi Nela. U mbushën njëzet vite që iu mor jeta, me një nga format më të vjetra e më barbare të dënimit që ka njohur njerëzimi: me varje. Vetë kjo formë e sidomos ky afat njëzetvjeçar, tingëllojnë të pabesueshme. Prej kohësh nuk ka pasur vrasje poetësh në kontinentin europian. E aq më pak prej kohësh nuk ka pasur varje, por Shqipëria nuk bënte pjesë as në Europë, as në kontinentin e qytetëruar të popujve.
Shqipëria në vitin 1988, në prag të rënies së komunizmit, ishte ende një njollë e zezë në hartën e kontinentit, një njollë e turpit dhe e krimit në shkallë planetare. Rendi komunist i egërsuar nga shenjat e para të lirisë, ashtu si bisha që egërsohet prej sinjaleve të dritës, donte të jepte një mesazh të kundërt me shpresën. Një mesazh frikësimi dhe tmerri. Dhe, për të qenë i besueshëm se ende nuk do të bënte asnjë lëshim, për të bindur të tjerët dhe veten e vet se ende ishte i aftë të vriste, zgjodhi formën më barbare të marrjes së jetës: varjen me litar. Një poet u lëkund në trekëmbësh, në qytetin verior të Kukësit. Kjo tregonte se programi themelor i stalinizmit shqiptar, vazhdonte të mbetej i pandryshuar.
Ashtu si në vitet 1945-1947, kur rrëzoi me plumb e me litar elitën kulturore, fetare e politike shqiptare, ashtu si më pas kur rrëzoi mijëra të tjerë, ky program vazhdoi të mbështetej mbi krimin dhe kryesisht mbi krimin. Krimi i jepte kurajë në orët e panikut, krimi i qetësonte në orët e ligështimit. Pa krim, shefat komunistë ndiheshin të dobët e të squllët. Me krimin ndiheshin trima, si gjithë frikacakët. Poeti Havzi Nela, që po të ishte gjallë do të festonte së shpejti 75-vjetorin e lindjes së tij është një kambanë që ende bije për shoqërinë shqiptare. Të mos e dëgjosh këtë kambanë do të thotë të vazhdosh të shkelësh me këmbë lirinë e Shqipërisë.
Krahas hezitimit pĂ«r tĂ« dĂ«nuar krimet e komunizmit, njĂ« dukuri tepĂ«r e shqetĂ«suar pĂ«r tĂ« mos thĂ«nĂ« monstruoze, vazhdon nĂ« ShqipĂ«ri. Pasioni i habitshĂ«m pĂ«r tâu dhĂ«nĂ« tituj e nderime njerĂ«zve qĂ« jo vetĂ«m nuk bĂ«nĂ« asgjĂ« pĂ«r lirinĂ«, por qĂ« bĂ«nĂ« gjithçka pĂ«r ta shtypur atĂ«. ShoqĂ«ria shqiptare ka nevojĂ« tĂ« shkundet e tĂ« mbrojĂ« liritĂ« demokratike kundĂ«r çdo lloj kĂ«rcĂ«nimi qĂ« i vjen nga çdo lloj drejtimi e i fshehur pas çdo lloj maske. VetĂ«m kĂ«shtu ajo do tĂ« jetĂ« nĂ« gjendje tĂ« fitojĂ« drejtpeshimin e munguar. MartirĂ«t e kanĂ« qetĂ«sinĂ« e tyre atje ku pushojnĂ«. ĂshtĂ« shoqĂ«ria shqiptare ajo, qĂ« nuk e ka. Dhe pĂ«r kĂ«tĂ« duhet tĂ« luftojnĂ« tĂ« gjithĂ«. Me nderime Ismail Kadare
NDIQE LIVE “PANORAMA TV” © Panorama.al Burimi informacionit @Panorama.al: Lexo me shume ne :bota sot www.botasot.co
