NjĂ« krizĂ« politike shpĂ«rtheu sĂ«rish nĂ« njĂ« komunĂ« nĂ« jug tĂ« SerbisĂ« tĂ« banuar me shumicĂ« shqiptare. Deri nĂ« zgjedhjet lokale, Presheva do tĂ« menaxhohet nga Autoriteti i PĂ«rkohshĂ«m i emĂ«ruar nga Qeveria e SerbisĂ«, pasi e shpĂ«rndau Kuvendin lokal. Me shpĂ«rndarjen e Kuvendit i ka pĂ«rfunduar mandati edhe kryetarit tĂ« komunĂ«s dhe anĂ«tarĂ«ve tĂ« tjerĂ« tĂ« pushtetit lokal. Kryetari i fundit i KomunĂ«s sĂ« PreshevĂ«s, Shqiprim Arifi, ka akuzuar autoritetet nĂ« Beograd pĂ«r largim âtĂ« dhunshĂ«mâ dhe diskriminim tĂ« shqiptarĂ«ve.
âMĂ«nyra e zgjedhjes sĂ« Autoritetit tĂ« PĂ«rkohshĂ«m Ă«shtĂ« krejtĂ«sisht e paligjshme dhe antikushtetueseâ, thuhet nĂ« pĂ«rgjigjen me shkrim tĂ« kabinetit tĂ« Shqiprim Arifit pĂ«r Radion Evropa e LirĂ« (REL). Partia Alternativa pĂ«r Ndryshim, nga e cila vjen Arifi, kishte shumicĂ«n nĂ« Kuvendin komunal tĂ« PreshevĂ«s, i cili ka gjithsej 38 delegatĂ«. Nga ana tjetĂ«r, Ragmi Mustafa, i cili Ă«shtĂ« emĂ«ruar nga Qeveria e SerbisĂ« pĂ«r kryetar tĂ« Autoritetit tĂ« PĂ«rkohshĂ«m, thotĂ« se Kuvendi vendor nuk Ă«shtĂ« mbledhur qĂ« nga korriku i vitit 2023 dhe se kjo ka qenĂ« arsyeja e shpĂ«rbĂ«rjes sĂ« tij. âKoalicioni i mĂ«parshĂ«m i mbledhur rreth AlternativĂ«s pĂ«r Ndryshim tĂ« Shqiprim Arifit e humbi shumicĂ«n nĂ« Kuvend dhe pĂ«r nĂ«ntĂ« muaj nuk mund tĂ« thĂ«rrasĂ« asnjĂ« seancĂ«â, tha Ragmi Mustafa pĂ«r Radion Evropa e LirĂ«. Ai Ă«shtĂ« kreu i PartisĂ« Demokratike tĂ« ShqiptarĂ«ve (PDSH), e cila ishte e dyta mĂ« e madhe nĂ« Kuvendin lokal.
Kjo është hera e tretë që Qeveria e Serbisë emëron Autoritetin e Përkohshëm për të udhëhequr Preshevën në shtatë vjetët e fundit. Gjatë këtyre shtatë vjetëve këto do të jenë zgjedhjet e katërta lokale. Votimi duhet të mbahet më 2 qershor, kur përveç Beogradit, duhet të votohet në më shumë se 80 qytete dhe komuna. Komuna e Preshevës ka më shumë se 33.000 banorë dhe në të jetojnë gjysma e 61.000 shqiptarëve të regjistruar sipas regjistrimit të fundit në Serbi. Ata janë të përfaqësuar edhe në Bujanoc dhe Medvegjë, dy komuna në jug që janë pjesë e asaj që njihet si Lugina e Preshevës. Në vitet e fundit, Alternativa për Ndryshim e Shqiprim Arifit dhe Partia për Veprim Demokratik e Shaip Kamberit, aktualisht përfaqësuesi i vetëm shqiptar në parlamentin republikan, kanë qenë në pushtet në Preshevë.
ĂfarĂ« vendosi Qeveria e SerbisĂ«?
NĂ« vendimin pĂ«r shpĂ«rndarjen e Kuvendit tĂ« PreshevĂ«s, tĂ« miratuar mĂ« 18 prill, Qeveria e SerbisĂ« iu referua nenit tĂ« Ligjit pĂ«r VetĂ«qeverisje Lokale, ku thuhet se kuvendi lokal mund tĂ« shpĂ«rndahet nĂ«se nuk mblidhet mĂ« shumĂ« se tre muaj. Me vendim tĂ« QeverisĂ« janĂ« emĂ«ruar pesĂ« anĂ«tarĂ« tĂ« Autoritetit tĂ« PĂ«rkohshĂ«m, ndĂ«rsa ligji urdhĂ«ron qĂ« pĂ«rfaqĂ«suesit e partive tĂ« pĂ«rfaqĂ«suara nĂ« Kuvendin e shpĂ«rndarĂ« tĂ« zgjidhen âduke pasur parasysh pĂ«rbĂ«rjen politike dhe kombĂ«tareâ.
PĂ«rveç kryetarit Ragmi Mustafa, nĂ« atĂ« trup janĂ« edhe Tefik Bajrami nga PDSH-ja, kryetari i LĂ«vizjes pĂ«r Reforma Sami Salihu, ShkĂ«mbim Veliu nga Partia pĂ«r Veprim Demokratik dhe Branko Trajkoviq nga Partia Progresive Serbe (SNS). NĂ« Kuvendin e shpĂ«rbĂ«rĂ« tĂ« PreshevĂ«s, 36 delegatĂ« ishin nga partitĂ« shqiptare dhe dy nga koalicioni i udhĂ«hequr nga Partia Progresive Serbe. Zyra e ish-kryetarit tĂ« komunĂ«s, Shqiprim Arifi, ka akuzuar kĂ«shilltarĂ«t nga Partia Progresive se nuk janĂ« paraqitur nĂ« seancĂ«n e fundit tĂ« Kuvendit tĂ« paraparĂ« nĂ« muajin tetor âpa kurrfarĂ« njoftimi apo shpjegimiâ, pas sĂ« cilĂ«s Alternativa pĂ«r Ndryshim e ka humbur shumicĂ«n. Branko Trajkoviç nga SNS-ja nuk ishte i qasshĂ«m pĂ«r koment pĂ«r REL-in deri nĂ« publikimin e kĂ«tij tekstit â pra, pse nuk e pĂ«rkrahĂ«n pushtetin e kaluar nĂ« PreshevĂ«? Ragmi Mustafa thekson se pyetja pĂ«r Beogradin zyrtar Ă«shtĂ« pse nuk Ă«shtĂ« formuar mĂ« herĂ«t Autoriteti i PĂ«rkohshĂ«m. âNuk kemi mundur tĂ« ndikojmĂ« mĂ« shumĂ« se sa tâu tregojmĂ« ambasadave dhe ministrit tĂ« AdministratĂ«s ShtetĂ«rore dhe VetĂ«qeverisjes Lokale se nevojitet shpallja e zgjedhjeve dhe shpĂ«rndarja e Kuvenditâ, shton ai.
Pse u shpërnda Kuvendi tani?
Qeveria e SerbisĂ«, Ministria e AdministratĂ«s ShtetĂ«rore dhe VetĂ«qeverisjes Lokale dhe Trupi Koordinues pĂ«r PreshevĂ«, Bujanoc dhe MedvegjĂ« nuk iu pĂ«rgjigjĂ«n akuzave tĂ« Shqiprim Arifit pĂ«r âlargimin e paligjshĂ«m dhe tĂ« dhunshĂ«mâ nga pozita e kreut tĂ« PreshevĂ«s dhe diskriminimin ndaj shqiptarĂ«ve. Pyetja se pse u prit formimi i Autoritetit tĂ« PĂ«rkohshĂ«m Ă«shtĂ« gjithashtu pa pĂ«rgjigje. âDo tĂ« ishte e vĂ«shtirĂ« tĂ« thuash se ajo komunĂ« Ă«shtĂ« jashtĂ« syve tĂ« Beogradit, nĂ«se tashmĂ« ekziston njĂ« Trup Koordinues qeveritar pĂ«r PreshevĂ«, Bujanoc dhe MedvegjĂ«. Ai organ fillimisht duhet tĂ« ngrejĂ« alarmin se gjĂ«rat nuk janĂ« nĂ« rregull dhe se qeverisja nuk Ă«shtĂ« duke funksionuarâ, thotĂ« Aleksandar Popov nga Qendra pĂ«r RajonalizĂ«m.
Trupi koordinues pĂ«r PreshevĂ«, Bujanoc dhe MedvegjĂ« Ă«shtĂ« themeluar mĂ« shumĂ« se 20 vjet mĂ« parĂ«, pas konfliktit tĂ« policisĂ« dhe ushtrisĂ« me UshtrinĂ« Ălirimtare e PreshevĂ«s, MedvegjĂ«s dhe Bujanocit (UĂMB). Konfliktet shpĂ«rthyen pas nĂ«nshkrimit tĂ« MarrĂ«veshjes sĂ« KumanovĂ«s nĂ« qershor tĂ« vitit 1999, e cila i dha fund luftĂ«s nĂ« KosovĂ«. PĂ«rleshjet e armatosura nĂ« jug tĂ« SerbisĂ« zgjatĂ«n deri nĂ« maj tĂ« vitit 2001. Trupi koordinues Ă«shtĂ« dashur tĂ« ndihmojĂ« nĂ« qetĂ«simin e tensioneve ndĂ«retnike dhe normalizimin e jetĂ«s nĂ« LuginĂ«n e PreshevĂ«s. Akti themelues parashikon qĂ« shteti tĂ« fokusohet nĂ« fuqizimin e pĂ«rshpejtuar ekonomik dhe integrimin politik dhe social nĂ« tĂ« tri komunat.
Mosmarrëveshjet mes partive shqiptare
PĂ«r shkarkimin e tij, pĂ«rveç autoriteteve nĂ« Beograd, Shqiprim Arifi fajĂ«soi edhe disa pĂ«rfaqĂ«sues politikĂ« shqiptarĂ« nĂ« LuginĂ«n e PreshevĂ«s. NĂ« njĂ« postim nĂ« Facebook tĂ« datĂ«s 20 prill, ai i akuzoi ata se u bĂ«nĂ« ânjĂ« vegĂ«l e lehtĂ« pĂ«r (presidentin serb Aleksandar) Vuçiqin dhe SerbinĂ« pĂ«r tĂ« realizuar agjendĂ«n e tij antishqiptareâ. Ragmi Mustafa i quan âdemagogji dhe trillimeâ akuzat e Arifit ndaj pĂ«rfaqĂ«suesve politikĂ« shqiptarĂ«.
âKur emĂ«rohet nga pushteti nĂ« Beograd Ă«shtĂ« krejt normale dhe kur nuk emĂ«rohet, bĂ«n akuza dhe goditje absolutisht tĂ« ulĂ«ta ndaj politikanĂ«ve tĂ« tjerĂ«â, thotĂ« Mustafa. Qeveria e SerbisĂ« kishte emĂ«ruar Autoritetin e PĂ«rkohshĂ«m nĂ« PreshevĂ« nĂ« vitin 2017 dhe 2020 dhe mĂ« pas nĂ« krye tĂ« tij u emĂ«rua Shqiprim Arifi. PartitĂ« qĂ« pĂ«rbĂ«jnĂ« Kuvendin Komunal kanĂ« tĂ« drejtĂ« tâi propozojnĂ« QeverisĂ« kandidatĂ«t e tyre pĂ«r Autoritetin e PĂ«rkohshĂ«m. Alternativa pĂ«r Ndryshim e Arifit, siç thuhet nĂ« pĂ«rgjigjen pĂ«r REL-in, kĂ«tĂ« herĂ« ka refuzuar.
âPĂ«r shkak se asgjĂ« nuk po kalonte nĂ« rrugĂ« zyrtare, emrat (e kandidatĂ«ve) janĂ« kĂ«rkuar pĂ«rmes Viberit nĂ« mĂ«nyrĂ« urgjente. Ministria kompetente nuk ka marrĂ« pjesĂ« fare, ndryshe nga hera e fundit kur janĂ« drejtuar me shkrim dhe kanĂ« dhĂ«nĂ« afat ligjor qĂ« secila palĂ« tĂ« propozojĂ« njĂ« emĂ«r pĂ«r Autoritetin e PĂ«rkohshĂ«mâ, shton kjo parti.
PĂ«r shkak tĂ« mosmarrĂ«veshjeve mes partive politike shqiptare, pushteti lokal nĂ« PreshevĂ« ka disa vite qĂ« Ă«shtĂ« i paqĂ«ndrueshĂ«m, kujton Aleksandar Popov nga Qendra pĂ«r RajonalizĂ«m. âKonflikti mes Shqiprim Arifit dhe politikanĂ«ve tĂ« tjerĂ« shqiptarĂ« ka kohĂ« qĂ« po vazhdon. Arifi konsiderohej njĂ« politikan qĂ« ka marrĂ«dhĂ«nie tĂ« mira me Beogradin. Natyrisht, tani ka pasur njĂ« pĂ«rmbysjeâ, shtoi ai.
Popov, gjithashtu, thekson se âpolitika e vjetĂ«râ e Beogradit Ă«shtĂ« tĂ« krijojĂ« mosmarrĂ«veshje midis pĂ«rfaqĂ«suesve politikĂ« tĂ« njĂ« komuniteti. âNuk do tĂ« habitesha sikur tĂ« kishte nga ato lojĂ«ra, tĂ« futej grimca e sherrit nĂ« mesin e pĂ«rfaqĂ«suesve politikĂ« tĂ« shqiptarĂ«ve, tĂ« pĂ«rkeqĂ«sohej gjendja nĂ« atĂ« vetĂ«qeverisje lokale (PreshevĂ«), nĂ«se nuk kishte harmoni dhe performancĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t tĂ« pĂ«rfaqĂ«suesve tĂ« shqiptarĂ«ve nĂ« jugâ, thekson Popov.
âKĂ«rcĂ«nimet e Vuçiçitâ
Shqiprim Arifi nĂ« njĂ« postim nĂ« Facebook mĂ« 20 prill ka thĂ«nĂ« se shkarkimi i tij ka ardhur pas âkĂ«rcĂ«nimit tĂ« fundit publik tĂ« Vuçiqitâ. MĂ« 14 prill, presidenti i SerbisĂ« njoftoi se kushdo qĂ« shkel rendin kushtetues tĂ« vendit do tĂ« âarrestohet dhe do tĂ« ndiqet penalishtâ. âTĂ« gjithĂ« ju qĂ« e shkelni rendin kushtetues tĂ« SerbisĂ«, tĂ« gjithĂ« ju qĂ« merrni pjesĂ« nĂ« tĂ« nĂ« çfarĂ«do mĂ«nyre, me protesta, demonstrata, nĂ« çfarĂ«do mĂ«nyre â do tĂ« pĂ«rgjigjeni pĂ«r tĂ«, do tĂ« pĂ«rgjigjen tĂ« gjithĂ« shqiptarĂ«t qĂ« marrin pjesĂ« nĂ« tĂ« â, tha Vuçiç. Tri ditĂ« mĂ« vonĂ«, mĂ« 17 prill, zĂ«vendĂ«sdrejtori i PolicisĂ« sĂ« KosovĂ«s Dejan Jankoviç dhe katĂ«r policĂ« tĂ« KosovĂ«s u ndaluan nĂ« pikat kufitare me SerbinĂ«.
Policia serbe ka bĂ«rĂ« tĂ« ditur se ata janĂ« dĂ«rguar nĂ« mbajtje pĂ«r âkontroll sigurieâ. Jankoviç u ndalua deri nĂ« 48 orĂ«, ndĂ«rsa ministri i PunĂ«ve tĂ« Brendshme tĂ« KosovĂ«s, Xhelal Sveçla, tha se Jankoviç ishte nĂ« paraburgim nĂ«n âakuzat pĂ«r pĂ«rmbysje tĂ« rendit kushtetues tĂ« SerbisĂ«â. MĂ« 17 prill, sipas autoriteteve tĂ« KosovĂ«s, Serbia ka mbajtur mbi 1400 shtetas tĂ« KosovĂ«s nĂ« pikat kufitare pĂ«r mĂ« shumĂ« se 20 orĂ«. Qeveria e KosovĂ«s i cilĂ«soi kĂ«to veprime si hakmarrje tĂ« SerbisĂ« pĂ«r mbĂ«shtetjen qĂ« Asambleja Parlamentare e KĂ«shillit tĂ« EvropĂ«s dha pĂ«r anĂ«tarĂ«simin e KosovĂ«s nĂ« kĂ«tĂ« organizatĂ«.
Serbia i mohoi kĂ«to akuza, duke thĂ«nĂ« se vonesat nĂ« kufi janĂ« shkaktuar nga masat shtesĂ« tĂ« sigurisĂ« dhe se lĂ«vizja e qytetarĂ«ve tĂ« KosovĂ«s ânuk Ă«shtĂ« e kufizuarâ. Bashkimi Evropian dhe Departamenti Amerikan i Shtetit reaguan ndaj arrestimeve. Departamenti i Shtetit i bĂ«ri thirrje SerbisĂ« qĂ« tĂ« pĂ«rmbahet nga veprimet e njĂ«anshme dhe tĂ« pakoordinuara dhe tĂ« respektojĂ« plotĂ«sisht marrĂ«veshjet e arritura nĂ« kuadĂ«r tĂ« dialogut tĂ« ndĂ«rmjetĂ«suar nga BE-ja.
Ndëshkimi për vendosjen e flamurit shqiptar
Shqiprim Arifi e lidhi shkarkimin e tij me vendimin e gjykatĂ«s nĂ« VranjĂ«, e cila e urdhĂ«roi atĂ« dhe partinĂ« Alternativa pĂ«r Ndryshim tĂ« paguajnĂ« njĂ« gjobĂ« prej 470 eurosh pĂ«r vendosjen e flamurit shqiptar nĂ« objektin e partisĂ« nĂ« Bujanoc mĂ« 27 nĂ«ntor 2022, njĂ« ditĂ« para pĂ«rvjetorit tĂ« PavarĂ«sisĂ« sĂ« ShqipĂ«risĂ«. NĂ« vendim thuhej se ai dhe partia e tij janĂ« shpallur fajtorĂ« pasi mĂ« 27 nĂ«ntor 2022 âkanĂ« shfaqur flamurin e njĂ« shteti tĂ« huaj, ShqipĂ«risĂ«, dhe nuk e kanĂ« shfaqur flamurin e SerbisĂ«â. Me kĂ«tĂ«, tha gjykata, Arifi dhe partia e tij kanĂ« shkelur ligjin qĂ« rregullon pĂ«rdorimin e flamurit dhe simboleve tĂ« tjera kombĂ«tare tĂ« SerbisĂ«.
Qeveria e Serbisë nuk iu përgjigj as pyetjeve të REL-it për akuzat e Arifit. Nuk është hera e parë që përfaqësues politikë të shqiptarëve dënohen për vendosjen e flamurit shqiptar.
âNeglizhimi i Beograditâ
Autoritetet serbe kanĂ« nĂ«nshkruar tri marrĂ«veshje pĂ«r integrimin e shqiptarĂ«ve tĂ« LuginĂ«s sĂ« PreshevĂ«s nĂ« institucionet shtetĂ«rore tĂ« SerbisĂ« nĂ« vitin 2001, 2009 dhe 2013. Ato lidhen kryesisht me ushtrimin e tĂ« drejtave kolektive dhe integrimin e vazhdueshĂ«m nĂ« institucione si policia, gjyqĂ«sori dhe arsimi. MirĂ«po, shqiptarĂ«t nga jugu shpesh e kanĂ« akuzuar Beogradin zyrtar pĂ«r shkelje tĂ« tĂ« drejtave tĂ« tyre â pĂ«r shembull, pĂ«r mungesĂ«n e teksteve nĂ« gjuhĂ«n shqipe ose pĂ«r pasivimin e adresave, pra fshirjen e qytetarĂ«ve nga adresa ku ishin regjistruar.
âKa kohĂ« qĂ« ka pakĂ«naqĂ«si me qĂ«ndrimin e autoriteteve nĂ« Beograd ndaj shqiptarĂ«ve, se mbretĂ«ron pakujdesia, se zhvillimi nuk merret parasyshâ, shton Popov. NĂ« zgjedhjet tĂ« RepublikĂ«s tĂ« dhjetorit 2023, shqiptarĂ«t u shfaqĂ«n nĂ« dy kolona. Partia pĂ«r Veprim Demokratik e udhĂ«hequr nga Shaip Kamberi ka kaluar pragun zgjedhor dhe ka fituar njĂ« mandat, ndĂ«rsa lista e udhĂ«hequr nga Shqiprim Arifi ka mbetur pa pĂ«rfaqĂ«sues nĂ« Kuvendin e SerbisĂ«. AsnjĂ« pakice kombĂ«tare nuk i garantohet mandati parlamentar, por ata kanĂ« njĂ« prag pĂ«rqindjeje mĂ« tĂ« ulĂ«t nĂ« zgjedhje, gjĂ« qĂ« i lejon ata tĂ« hyjnĂ« mĂ« lehtĂ« nĂ« Kuvend. Sipas tĂ« dhĂ«nave tĂ« regjistrimit, shqiptarĂ«t janĂ« pakica e katĂ«rt sipas madhĂ«sisĂ« nĂ« Serbi./rel
Grupi Balkanweb
Burimi informacionit @BalkanWeb: Lexo me shume ne : Bota Sot News botasot.co
