UASHINGTON â NĂ«npresidentja Kamala Harris dhe ish Presidenti Donald Trump u pĂ«rballĂ«n tĂ« martĂ«n mbrĂ«ma nĂ« Filadelfia nĂ« njĂ« debat, gati dy muaj para zgjedhjeve presidenciale nĂ« Shtetet e Bashkuara.
Gara mes dy kandidatĂ«ve Ă«shtĂ« e ngushtĂ«. NĂ« mesin e votuesve tĂ« regjistruar, zonja Harris ka njĂ« epĂ«rsi prej 1 pike â 49 pĂ«r qind me 48 pĂ«rqind, sipas sondazhit tĂ« fundit tĂ« realizuar nga PBS/NPR/Marist. Ky rezultat bie brenda pĂ«rqindjes sĂ« gabimit statistikor qĂ« parashikohet pĂ«r sondazhet.
Debati në rrjetin televiziv ABC shënoi takimin e parë ballë për ballë ndërmjet 59 vjeçares Harris dhe 78 vjeçarit Trump.
Një ish prokurore, zonja Harris është gruaja e parë zezake dhe me prejardhje nga Azia jugore që shërben si nënpresidente amerikane. Zoti Trump, një biznesmen që është kritikuar për komente seksiste dhe raciste, është kandidati i parë i shpallur fajtor nga një gjykatë që kandidon për president dhe nëse zgjedhjet, në kohën e përfundimit të mandatit të tij do të jetë 82 vjet.
Gjatë debatit, i cili mund të jetë përballja e vetme e dy kandidatëve, zonja Harris dhe zoti Trump u përplasën për çështjet si ekonomia dhe imigracioni, demokracia, e drejta e abortit dhe lufta ndërmjet Izraelit dhe Hamasit.
Më poshtë sjellim disa nga temat kryesore të debatit.
Ekonomia
Ekonomia ishte tema e parĂ« e debatit, pĂ«r tĂ« cilĂ«n kandidatja demokrate Harris tha se dĂ«shiron tĂ« krijojĂ« njĂ« âekonomi tĂ« mundĂ«siveâ. Ajo iu referua planit tĂ« saj pĂ«r tĂ« mundĂ«suar uljen e taksave pĂ«r sipĂ«rmarrĂ«sit qĂ« themelojnĂ« biznese tĂ« vogla nga 5 mijĂ« dollarĂ« nĂ« 50 mijĂ« dollarĂ«.
âJam e vetmja nĂ« kĂ«tĂ« skenĂ« qĂ« ka njĂ« plan pĂ«r ta forcuar klasĂ«n e mesmeâ, tha ajo, duke shtuar se zoti Trump dĂ«shiron tĂ« ndihmojĂ« shtresĂ«n e tĂ« pasurve duke ulur taksat pĂ«r ta.
Zoti Trump tha se ai do tâi ulĂ« edhe mĂ« shumĂ« taksat pĂ«r korporatat, nga niveli aktual prej 21 pĂ«r qind nĂ« 15 pĂ«r qind. Zonja Harris tha se ajo dĂ«shiron tĂ« rrisĂ« kĂ«tĂ« taksĂ« nĂ« 28 pĂ«r qind. Kjo taksĂ« ishte 35 pĂ«r qind para miratimit tĂ« njĂ« ligji nga zoti Trump nĂ« vitin 2017.
Zoti Trump e kaloi pjesën më të madhe të përgjigjes për çështjet e ekonomisë duke folur për imigrimin. Megjithatë, ai tha gjithashtu se kishte siguruar njërën prej periudhave më të mira për ekonominë në Shtetet e Bashkuara, ndonëse nuk dha detaje, dhe tha se sërish do ta bënte një gjë të tillë.
âShikoni, kemi njĂ« gjendje ekonomike tĂ« tmerrshme pĂ«r shkak tĂ« inflacionit, qĂ« njihet si faktor shkatĂ«rrimtar pĂ«r shtetinâ, tha zoti Trump.
Imigrimi
Imigracioni Ă«shtĂ« njĂ«ra nga çështjet mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« kĂ«saj fushate presidenciale. GjatĂ« debatit, zoti Trump kritikoi ashpĂ«r administratĂ«n e zotit Biden pĂ«r mĂ«nyrĂ«n se si e kishte menaxhuar imigracionin â shpesh edhe atĂ«here kur moderatorĂ«t e debatit bĂ«nin pyetje qĂ« nuk ishin tĂ« lidhura me imigrimin.
Zoti Trump pĂ«rsĂ«riti pretendimet e rreme se imigrantĂ«t po âvĂ«rshojnĂ« qytetet. Ata po marrin ndĂ«rtesat. Po e bĂ«jnĂ« kĂ«tĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« dhunshme.â Ai po ashtu iu referuar konspiracioneve tĂ« pabaza se imigrantĂ«t nga Haiti po hanĂ« qentĂ« dhe macet nĂ« Ohajo.
Zonja Harris kritikoi zotin Trump për dështimin e përpjekjeve për të miratuar një ligj të përbashkët të dy partive në fillim të këtij viti, i cili parashikonte që kufiri jugor i Shteteve të Bashkuara të përforcohej me 1,500 agjentë kufitarë shtesë. Zonja Harris tha se ajo do të kishte përkahur ligjin e tillë.
Aborti
Zoti Trump dhe zonja Harris debatuan ashpër mbi çështjen e abortit.
Si president, zoti Trump ka emëruar tre anëtarë të Gjykatës së Lartë të Shteteve të Bashkuara, të cilët siguruan shumicën e nevojshme konservatore për të përmbysur në vitin 2022 të drejtën kushtetuese për abort. Ky vendim u hapi rrugë shteteve të imponojnë rregulla për të kufizuar abortin në të gjithë vendin.
âGjykata e LartĂ« tregoi guxim tĂ« madh qĂ« e mori kĂ«tĂ« vendimâ, tha zoti Trump gjatĂ« debatit.
I pyetur nĂ«se do tĂ« mbĂ«shteste njĂ« ndalim tĂ« abortit nĂ« nivel kombĂ«tar, ai tha: âJo, nuk jam nĂ« favor tĂ« ndalimit tĂ« abortit. Por nuk Ă«shtĂ« me rĂ«ndĂ«si sepse kjo çështje tashmĂ« Ă«shtĂ« nĂ« duart e shteteve.â
Ai tha se nuk do tĂ« kundĂ«rshtonte abortin nĂ« rast dhunimi, incesti apo atĂ«herĂ« kur rrezikohet jeta e nĂ«nĂ«s. Ai bĂ«ri njĂ« pretendim tĂ« rremĂ« kur tha se demokratĂ«t pĂ«rkrahin abortet âpas lindjesâ.
Zonja Harris u përgjigj duke nënvizuar rëndësinë e të drejtave riprodhuese të grave.
âAskush nuk ka nevojĂ« tĂ« braktisĂ« fenĂ« apo bindjet e veta tĂ« thella pĂ«r tĂ« pranuar se qeveria dhe Donald Trump nuk duhet absolutisht tâu tregojnĂ« grave se çfarĂ« vendimi duhet tĂ« marrin pĂ«r trupin e tyreâ, tha ajo. Ajo shtoi se do tĂ« mbĂ«shteste Kongresin pĂ«r tĂ« miratuar njĂ« ligj qĂ« do tĂ« pĂ«rcaktonte parimet pĂ«r tĂ« mbrojtur tĂ« drejtĂ«n e abortit dhe si presidente do ta nĂ«nshkruante njĂ« ligj tĂ« tillĂ«.
Sundimi i ligjit, kërcënimet ndaj demokracisë dhe 6 janari
Zonja Harris ka qenë prokurore për dhjetëra vjet, fillimisht si prokurore distrikti në San Francisko dhe pastaj si prokurore e përgjithshme e Kalifornisë. Një pjesë qendrore e fushatës së zonjës Harris është përqëndruar në portretizimin e zotit Trump si kërcënim për demokracinë.
Gjatë debatit, zonja Harris nënvizoi statusin e zotit Trump si një i shpallur fajtor. Zoti Trump u përgjigj me akuza të pabaza se administrata e Presidentit Biden dhe e saj kishin përdorur qeverinë si instrument për ta përndjekur atë.
I pyetur nga moderatori i debatit nĂ«se zoti Trump do tĂ« pranonte se i kishte humbur zgjedhjet presidenciale tĂ« vitit 2020, ai u pĂ«rgjigj me pretendimin e rremĂ« se ai nĂ« fakt i kishte fituar ato zgjedhje. PĂ«rsa i pĂ«rket trazirave tĂ« 6 janarit, zoti Trump tha, ânuk kisha lidhje me to, pĂ«rveç faktit qĂ« kĂ«rkuan nga unĂ« tĂ« mbaja njĂ« fjalim.â
âKa ardhur koha pĂ«r tĂ« nisur njĂ« kapitull tĂ« riâ, tha zonja Harris.
âNĂ« fushatĂ«n tonĂ« ka hapĂ«sirĂ« pĂ«r tâi dalĂ« zot vendit tonĂ«, pĂ«r tĂ« mbrojtur demokracinĂ«, pĂ«r tĂ« mbrojtur sundimin e ligjit dhe pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund kaosit dhe qasjes qĂ« synon tĂ« godasĂ« themelet e demokracisĂ« tonĂ«â, shtoi ajo.
Lufta Rusi-Ukrainë dhe Izrael-Hamas
Krahas politikës së brendshme, moderatorët u bënë pyetje kandidatëve Harris dhe Trump edhe për çështjet e politikës së jashtme, përfshirë luftërat e tanishme ndërmjet Ukrainës dhe Rusisë dhe Izraelit e Hamasit.
PĂ«r luftĂ«n ndĂ«rmjet Izraelit dhe Hamasit, zonja Harris tha se Shtetet e Bashkuara do tĂ« mbĂ«shtesin Izraelin. Ajo shtoi se pĂ«rkrah njĂ« zgjidhje pĂ«r krijimin e dy shteteve. Lufta âduhet tĂ« pĂ«rfundojĂ« menjĂ«herĂ« dhe mĂ«nyra pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund asaj Ă«shtĂ« me njĂ« marrĂ«veshje armĂ«pushimi dhe na duhet tâi lirojmĂ« pengjetâ, tha zonja Harris.
Zoti Trump tha se âIzraeli do tĂ« shpĂ«rbĂ«hetâ nĂ«se zonja Harris zgjidhet presidente, pohim qĂ« nuk mbĂ«shtetet nĂ« fakte. Zoti Trump gjithashtu pĂ«rsĂ«riti pretendimin e tij qĂ« masakra e 7 tetorit e Hamasit nĂ« pjesĂ«n jugore tĂ« Izraelit nuk do tĂ« kishte ndodhur sikur ai tĂ« ishte president.
Zoti Trump tha se lufta Rusi-UkrainĂ« nuk do tĂ« kishte ndodhur po tĂ« kishte qenĂ« ai president. I pyetur nĂ«se ai dĂ«shiron qĂ« Ukraina ta fitojĂ« luftĂ«n kundĂ«r RusisĂ«, zoti Trump vetĂ«m tha, âdua qĂ« lufta tĂ« ndaletâ.
Zonja Harris u pĂ«rgjigj: âPo tĂ« ishte Donald Trumpi president, nĂ« kĂ«to çaste Putini do tĂ« ishte i ulur nĂ« Kiev.â/VOA
Grupi Balkanweb
Burimi informacionit @BalkanWeb: Lexo me shume ne : Bota Sot News botasot.co