Irani po voton për presidentin e tij të ardhshëm të premten në zgjedhjet e parakohshme pas vdekjes së papritur të ish-presidentit Ebrahim Raisi në një aksident me helikopter – dhe rezultati mund të ketë implikime shumë përtej kufijve të vendit.
Ndërsa nuk kishte asnjë kandidat të qartë përpara votimit, të gjithë përveç njërit nga gjashtë kandidatët e miratuar për të kandiduar janë konservatorë të vijës së ashpër – dhe gjysma e tyre janë sanksionuar nga qeveritë perëndimore. Nga gjashtë pretendentët fillestarë, katër mbeten në garë pasi dy u larguan të enjten.
Nëse nuk ka shumicë të qartë pas votimit të së premtes, dy kandidatët kryesorë përballen me një raund të dytë votimi më 5 korrik. Fituesi do të shërbejë për katër vjet – dhe nuk përballet me sfida.
Zgjedhjet vijnë në një kohë të vështirë për vendin prej 88 milionë banorësh dhe pjesëmarrja pritet të jetë e ulët. Iranianët do të shkojnë në votime në sfondin e një ekonomie të goditur, pakënaqësisë së përhapur popullore dhe goditjeve të ashpra ndaj mospajtimit. Irani po përballet gjithashtu me inflacion të lartë, sanksione të rënda perëndimore, tensione në rritje me SHBA-në, pasurim bërthamor iranian dhe luftën Izrael-Hamas.
Votimi është i hapur për rreth 61 milionë iranianë me të drejtë vote, por shumë prej tyre janë zotuar të bojkotojnë, duke vënë në dukje mungesën e zgjedhjes së vërtetë për votuesit. Këshilli Mbrojtës ultra-konservator i Iranit kontrollon se kush lejohet në fletëvotim dhe miratoi vetëm gjashtë kandidatë për të kandiduar për presidencën, nga një listë prej 80 të regjistruarve.
Shumica e kandidatëve janë të vijës së ashpër që mbajnë pozita të vendosura anti-perëndimore, me vetëm një që përfaqëson kampin reformist. Gratë që ishin regjistruar për të kandiduar u skualifikuan të gjitha nga Këshilli.
Zgjedhjet e fundit presidenciale dhe parlamentare të Iranit në vitin 2021 dhe mars 2024, respektivisht, panë pjesëmarrjen më të ulët të regjistruar të votuesve në historinë e Republikës Islamike. Shumë vëzhgues presin që kjo tendencë të vazhdojë.
“Në të kaluarën, qeveria i ka vënë theks të madh pjesëmarrjes për të kërkuar legjitimitetin popullor si republikë … rënia e pjesëmarrjes gjatë disa viteve të fundit nënvizon zhgënjimin në rritje të publikut me sistemin,” shkruan analistët iranianë Ali Vaez dhe Naysan Rafat në një raport.
“Shumë qytetarë kanë ardhur me dyshim se mund të prodhojnë ndryshime domethënëse përmes kutive të votimit,” shkruan ata. “Një përmbysje e madhe e kësaj tendence duket e pamundur.”
(Balkanweb)
Grupi Balkanweb
Burimi informacionit @BalkanWeb: Lexo me shume ne : Bota Sot News botasot.co
